Povratak Konstantina

Flavije Valerije Aurelije Konstantin Avgust (lat. Flavius Valerius Aurelius Constantinus Augustus)  poznatiji kao Car Konstantin I Veliki rođen je između 271. i 273. godine u rimskom gradu Naisu (Naissus), današnjem Nišu, u provinciji Gornja Mezija (Moesia Superior). Kao reformator, Konstantin je sproveo je čitav niz važnih reformi na polju administracije i vojske koje su osnažile Rimsko carstvo. Poznat je i kao prvi rimski vladar koji je prihvatio hrišćanstvo, do tada veru progonjene manjine. Kao prvi hrišćanski car, veliki dobrotvor i ktitor hrišćanske crkve, Konstantin je nakon smrti kanonizovan, a u pravoslavnim crkvama, uključujući i Srpsku pravoslavnu crkvu, poštuje se kao svetac i „ravnoapostolni car“.

Iako se njegovo ime, sa pravom i pre svega, vezuje za Milanski edikt i doprinos  širenju hrišćanske vere, u drugom planu, možda  nepravedno, ostaju ideje njegovih graditelja od kojih savremenici imaju mnogo toga da nauče.

 

Umetnost izgradnje

Rimljani su osvojili oblast centralnog Balkana u prvoj deceniji prvog veka, kada i dardanski grad Nais ulazi u sastav imperije. Za vreme imperatora Dioklecijana počinje da raste značaj Naisa u hijerarhiji rimskog carstva, kada postaje i jedan od vodećih gradova istočnih provincija. Svoj procvat, u kulturnom i ekonomskom pogledu, Nais doživljava za vreme Cara Konstantina.

Prema arheološkim nalazima, u tom periodu, na prostoru današnje Mediane u blizini grada Niša na površini od 3,5 rimske milje izgrađeno je luksuzno naselje Municipijum Nais sa carskom palatom. Iako se vode polemike da li je Medijana građena kako bi bila dostojno mesto za boravak samog Cara Konstantina pri poseti Naissus-u ili je bila namenjena drugim velikanima tog doba, neosporno je da su graditelji Medijane uspeli da iskoriste prirodne uslove i obnovljive izvore energije ovog područija na način na koji to kasnije niko nije učinio.

Ovo velelpno zdanje bilo je manifestacija arhitektonske umetnosti i prikaz naklonosti Rimljana kultu vode. Smatra se da su u Medijani su postojale specijalno sagrađene terme (kupatila), u kojima je svakodnevno koriščena voda iz termalnih izvora Niške banje. Izgrađene u sastavu vile terme su se sastojale iz niza međusobno povezanih prostorija različitih namena. Između ostalih to su bila hladna i topla kupatila, vežbanice, svlačionice, prostorije za znojenje i ložionica smeštena pokraj njih.

Ono što je bilo posebno zanimljivo je način na koji su rimski graditelji iskoristili  energiju tople vode i vazduha za zagrevanje podova i verovatno zidova. Prema arheološkim nalazima, Konstantinova palata bila je povezana putem akvadukta sa termalnim izvorima u Niškoj banji. Sistem akvadukta termalnih voda omogućavao je podno grejanje palate. Na osnovu tih podataka možemo zaključiti da je car Konstantin bio prvi korisnik obnovljivih izvora energije na Balkanu.

 

Ubistvo Konstantina

Konstantin je umro prirodnom smrću 22. maja 337 godine u blizini Nikomedeje. Međutim, Konstantin je još najmanje dva puta ubijen i to u svom rodnom gradu. Prvi put kada su Huni pod Atilom sravnili sa zemljom ono što je on godinama gradio, a drugi put šezdesetih godina 20. veka kada su, zbog izgradnje Elektro industrije Niš, porušeni akvadukt i vodotoranj, koji su bili sastavni deo njegove palate. Poput akvadukta i vodotornja, ispod zemlje, zaboravljene i umrtvljene ostale su i ideje i nasleđe Konstantinovih graditelja kao i njihov poseban smisao za korišćenje obnovljivih izvora energije. Oni iznad zemlje predugo su  zanemarivali moć prirode, ono što ona može da ponudi, ali i ono što se njoj mora vratiti.

 

Obnovljivi izvori- obnovljive ideje

Ova godina (2013.) je godina u kojoj ceo svet slavi Cara Konstantina i 1700 godina od donošenja Milanskog edikta i prihvatanje hrišćanstva u Rimskom carstvu. Niš je pored Milana glavni centar proslave jednog od najvažnijih hrišćanskih praznika. Možda je to pravo vreme da oživimo prave ideje i da podsetimo da danas, čitavih 1700 godina kasnije, manje od 1% populacije na Balkanu koristi obnovljive izvore energije. U Evropskoj uniji situacija je znatno drugačija pa po podacima iz 2007. godine preko 92% novoizgrađenih objekata kao izvor energije koristi toplotne pumpe.

 

U godini proslave Milanskog edikta i u znak sećanja na Konstantina kao prvog korisnika obnovljivih izvora energije na ovim prostorima, kompanija MIFIMI Energy u saradnji sa partnerima iz Italije, koji se i sami nalaze u milanskom regionu, 2013. godinu posvećuje promociji obnovljivih izvora energije. U tom cilju, pored promocije nove linije toplotnih pumpi koje rade na ovom principu, cela godina biće posvećena otvorena predavanjima,edukativnim radionicama i posebnim akcijama.

Akcija „Putem imperatora“ već je otpočela i podrazumeva 50% popusta na toplotne pumpe koji MIFIMI Energy nudi domaćinstvima na Balkanu.

Više o akciji možete pročitati ovde.

 

Nadamo se da ćemo na kraju ove godine, kada sagledamo rezultate akcije, sa zadovoljstvom utvrditi da se posle 1700 godina konačno vraćamo na put koji je zacrtao imperator Car Konstantin u korišćenju obnovljivih izvora energije.

Firma MIFIMI Energy i grad Niš žele vam dobrodošlicu u kulturni i inovatorski centar Evrope u godini Milanskog edikta.

 

Dobro nam došli i budite nam zeleni!